Қазақстанға келетін туристерді не қызықтырады және біз не ұсына аламыз? Сарапшымен сұхбат

Халықаралық Kompas Touroperator компаниясының құрушысы әрі жетекшісі Анна Загоруйко Қазақстанға демалысын өткізуге келетін туристердің ерекшелігі туралы әңгімеледі. Айтуынша, әр мемлекет туристерінің келетін маусымы болады және қызығушылықтары мен түнейтін уақыттары да әртүрлі болып келеді. Сондай-ақ, ол туризм саласының Қазақстан экономикасына қалай әсер етіп отырғанын және бұл саланың қандай артықшылықтары мен кемшіліктері бар екенін айтып берді. 

– Қазақстанға туристер қай елдерден жиі келеді?

– Статистикалық мәліметтерге сәйкес, 2024 жылы Қазақстан шекарасын 15 миллион шетелдік азамат кесіп өтті. Бұл сан тіркелген еңбек мигранттары мен елде тұрақты тұратын экспатрианттарды қоспағанда, Қазақстанға келіп-кеткен және түнеген туристерді қамтиды.

2024 жылдың алғашқы 9 айында Қазақстандағы орналастыру орындарында 968 667 шетелдік турист түнеген. Ең көп түнеген туристердің ТОП-5 елі (кему ретімен):

1. Ресей;
2. Қытай;
3. Үндістан;
4. Түркия;
5. АҚШ.

Ал ТОП-10 қатарына Өзбекстан, Германия, Корея, Қырғызстан және Беларусь елі кіреді. 

Аймақтық тұрғыда ең көп түнейтін туристерді қабылдайтын қалалар мен өңірлер (кему ретімен): Алматы, Астана, Маңғыстау, Шымкент, Атырау, Ақтөбе, Қарағанды, Ақмола, Шығыс Қазақстан және Қостанай облысы. 

Оқи отырыңыз: Алматыда шетелдік туристер саны 73 пайыз өсті

– Қазақстанға туристер қай маусымда жиі келеді?

– Қазақстанның алып территориясын ескерсек, елдің бір бөлігінде қыс әлі жалғасып жатса, басқа өңірлерде жаз басталып кетеді. Сондықтан маусымдық ерекшеліктер бар.

Туристердің маусымдық ағымы негізінен екі факторға тәуелді:

1. Көрші елдерден келетін туристердің төлем қабілеті.
2. Қолжетімді әуе рейстерінің болуы.

Мысалы, Таяу Шығыс елдерінен (Біріккен Араб Әмірлігі, Оман, Кувейт, Катар, Бахрейн) келетін туристердің саны тұрақты өсіп, қазірдің өзінде жыл бойына жалғасатын үрдіске айналып отыр. ТМД елдерінен келетін туристер үшін Қазақстан жыл бойы сұранысқа ие бағыт. Әсіресе, Ресейден келушілердің саны көп, бірақ соңғы жылдары түнейтін туристердің өсімі бәсеңдеген. Ал Үндістаннан келетін туристер саны бірнеше есе артты.

Қытайлық туристер Қазақстанға жаңа визасыз режимге үйреніп келеді. Қазіргі уақытта олар көктем, жаз және күз мезгілдерінде көптеп келеді. Еуропалық туристер негізінен көктем мен күз аралығында, ал Оңтүстік Азия және Таяу Шығыс елдерінің туристері жыл бойына келетін үрдіске көшіп жатыр.

– Қазақстанға келетін туристерді не қызықтырады?

– Шетелдік туристердің қызығушылығы әртүрлі. Кейбіреулер үшін қауіпсіздік, түсінікті тілдік орта, мәдени ұқсастықтар және табиғи әртүрлілік маңызды. Басқалары үшін ортақ дін, табиғи-климаттық ерекшеліктер және көшпенділер мәдениетінің түпнұсқалығы қызықты. Ал енді үшіншілерін қарлы таулар, жасыл ормандар мен көпұлтты мәдениет тартады. Туристердің белгілі бір бөлігі қалалардағы ерекше нысандар мен қорықтардағы табиғи-мәдени мұраларға қызығады.

Оқи отырыңыз: Қазақстанда туристер саны қашан 10 миллионға жетеді?

Әр өңірде өзіндік ерекше туристік орындар бар, олар өз зерттеушісін күтіп отыр десек те болады. Оның ішінде өңірлер мен тіпті елдерді біріктіретін бірегей турөнімдердің соңғы үлгілерінің бірі – теміржол круизінің эксперименттік үйлесімі және елдің оңтүстік қалаларының көркем жерлерін, сондай-ақ Ұлы Жібек жолының Орталық Азиядағы мәдени-тарихи мұрасын біріктіретін сапар – Keruen Express. Бұл жоба Өзбекстан мен Қазақстан халықтарын байланыстырып, шетелдік қонақтарға ежелгі маршрутты заманауи тәсілмен зерттеуге мүмкіндік береді.

Keruen Express таңғы аспен қамтылған, жоғары жайлылықтағы чартерлік пойыз, қазақстандықтар мен шетелдік қонақтарға арналған. Бұл – ежелгі қалалардың тарихи атмосферасын сезініп, заманауи ойын-сауық орындарымен танысудың ең жақсы тәсілі, сондай-ақ мәдени алмасу үшін ең ыңғайлы көлік түрі.

– Шетелдік туристер бір сапарға қанша ақша жұмсайды?

– Туристердің шығындары еліне, отбасы мүшелерінің санына және саяхат мақсатына байланысты айтарлықтай өзгереді. Орта есеппен бір турист сапар барысында бірнеше жүз доллардан 2-3 мың долларға дейін жұмсайды. Бұл шығындарға:

• көлік;
• тұратын орын;
• қызмет көрсету деңгейі;
• Қазақстанда өткізетін күн саны кіреді.

– Туризм Қазақстан экономикасына қандай пайда әкеледі?

– Ең тікелей, тура әсерін қалыптастыратын фактор – туристің өзі, ол тамақтану, көлік, туристік қызметтер салаларында, сондай-ақ сапар барысында әртүрлі тауар мен қызметтерді сатып алу арқылы 3-тен 8-12-ге дейін жұмыс орнын құрады. Мәселе тек туристер саны мен олардың белгілі бір аймаққа келу мотивациясында, ал жергілікті бизнес пайда болған сұранысқа бейімделіп, шикізаттық емес салаларда жаппай жұмыспен қамтуға ықпал етеді.

Туризм қазірдің өзінде дамып келеді, бірақ ол әлі біркелкі бөлінбеген әрі ол мемлекеттің қолжетімді инфрақұрылыммен қамтамасыз етуіне және жергілікті туристік индустрияның ұсыныстарына тікелей тәуелді. Бұл индустрияға тамақтану, көлік, орналастыру, ойын-сауық салалары, сондай-ақ жеңіл өнеркәсіптен бастап азық-түлік және тұрмыстық қызмет көрсетуге дейінгі ондаған қосымша секторлар кіреді.

Оқи отырыңыз: Үкімет Щучье-Бурабай курорттық аймағын дамытудың 2029 жылға дейінгі жоспарын бекітті