Шәууәл 2025: Алты күндік оразаны қалай ұстайды және оның сауабы қандай

31 наурыз 2025, 14:27 Назерке Абибулла Авторға хат жазу قازاقشا Qaz

Рамазан айының оразасынан соң Шәууәл айында алты күн ораза ұстау – бір жыл ораза ұстағанмен тең.

Рамазан айы аяқталған соң Шәууәл айы басталады. Шәууәл айының алғашқы үш күні Ораза айт мерекесі тойланса, қалған уақытта 6 күндік Шәууәл оразасын ұстағандарға бір жылдық ораза сауабы жазылады.

Осы орайда Информбюро порталы ҚМДБ жариялаған материалдарға сүйене отырып, бір жылдық ораза сауабын алу үшін Шәууәл оразасына қалай ниет ету керек екенін түсіндіріп, жиі қойылатын сұрақтарға жауап береді.

Оқи отырыңыз: ҚМДБ 2025 жылғы Шәууәл айына арналған ораза кестесін жариялады

№1. Шәууәл айының оразасын ұстау міндетті ме?

Шәууәл айының оразасы нәпіл ораза саналады, яғни оны ұстау ешкімге міндет емес, адамның өз еркінде. Дегенмен, мұны ұстамаған жан Пайғамбар хадисіндегі бір жылдық оразаның сауабынан құр қалады.

№2. Оразаны қай күндері ұстау керек?

Шәууәл айының оразасы тек Шәууәл айында ғана ұсталады. Ораза айттың алғашқы күнінде ауыз бекітуге болмайды. Содан кейін алты күндік оразаны не қаза оразаны ұстай беруге болады. Алты күндік оразаның арасын үзбей қатарынан немесе арасын үзіп әр аптада екі күнге бөліп, әсіресе, аптаның дүйсенбі және бейсенбі күндері ұстауға болады. Пайғамбар: "Дүйсенбі күні мен бейсенбі күні істеген істер Аллаға ұсынылады. Менің істерім Аллаға көтерілерде аузымның берік болғанын ұнатамын" – деген.

№3. Шәууәл оразасын үзбей ұстау шарт па?

Шәууәл айының нәпіл оразасын арасын үзбей қатарынан немесе арасын үзіп бөлек-бөлек күндерде де ұстауға болады. Кейбір Ханафи ғалымдары үзбей ұстағаннан бөліп ұстағанды артық көрген. Дегенмен алты күнді үзбей ұстаған абзал.

№4. Қай кестеге қарап ұстайды?

Шәууәл оразасы да Рамазан оразасы секілді "таң" намазынан "шам" намазына дейін жалғасады. Күнделікті намаз кестесін негізге алынады: таң намазы кірген уақыт – ауыз бекітетін уақыт. Ақшам намазының кірген уақыты – ауыз ашатын уақыт.

Оқи отырыңыз: 6 күн Шәууәл оразасын қалай ұстайды және оның сауабы қандай?

№5. Оразаға қалай ниет етеді?

"Алла ризалығы үшін Шәууәл айында нәпіл оразаның бірінші күнін (екінші не үшінші күнін) ұстамаққа ниет еттім" деуге болады. Ауыз ашқанда да әдеттегідей сумен не құрмамен ашып, қазақша тілек-дұға жасауға болады. Арнайы ниет-дұға жоқ.

№6. Рамазан оразасын ұстамай Шәууәл оразасын ұстауға бола ма?

Иә, Рамазан оразасын ұстамай Шәууәл оразасын ұстауға болады. Алайда олар Пайғамбар сүйіншілеген бір жылдық оразаның сауабын ала алмайды. Себебі, Рамазан оразасы парыз саналады.

№7. Қаза ораза екеуін қатар ұстауға бола ма?

Рамазан айында қаза болған күндер мен Шәууәл айындағы алты күндік оразаны қатар ұстауға бола ма деген сұраққа әркім әрқалай жауап береді. Ханафи ғұламасы Имам Әбу Юсуф: "Қаза ораза мен нәпіл оразаға бірдей ниет еткен жағдайда онысы Қаза ораза үшін есептелінді" деген. Ал Имам Мұхаммед "Ондайда жасаған ниеті қаза оразаға емес, нәпіл оразаға есеп" дейді.

Дегенмен Ханафи мазһабында ораза қазасы мен Шәууәл оразасын бірге ұстауға болмайды. Екеуі екі бөлек ғибадат болғандықтан бөлек ұсталуы керек.

№8. Қаза оразаны бірінші ұстау керек пе, әлде Шәууәл оразасын ба?

Рамазан айында түрлі себептермен кей күндерін қаза етіп алған кісілер Шәууәл айында әуелі Рамазанның қазасын өтеуіне де, сонымен бірге Шәууәлдің алты күндік нәпілін ұстаса да болады. Рамазан оразасын толығымен ұстау – Алла Тағаланың бұйрығы, ал Шәууәл айында алты күн ораза тұту Пайғамбар сүннеті болғандықтан алдымен оразаның қазасын өтеу абзал. Себебі адамның белгіленген ажалы айтпай келетіндіктен, алдымен парыз оразаның қазасын толық өтеп, нәпіл оразаны одан кейін ұстаған дұрыс.

Оқи отырыңыз: Оразадан кейінгі ораза. Алты күндік Шәууәл оразасы туралы 11 дерек

№9. Бір жылдық ораза сауабы қалай есептеледі?

Пайғамбар: "Кімде кім Рамазан айының оразасынан соң Шәууәл айында алты күн ораза ұстаса, жыл бойы ораза тұтқанмен бірдей" деп алты күн оразаның мол сауабын сүіншілеген. Құран Кәрімде: "Кімде-кім бір жақсылық жасаса, оған оның он есе қарымы беріледі" – деп жазылған (Әнғам:160). Ғалымдар шәууәл айындағы алты күн оразаның бір жылдық сауабын осы аятпен байланыстырады.

Рамазан айындағы 30 күн мен Шәууәл айындағы алты күн қосылғанда 36 күн болады. Бұл сан он есеге көбейтілсе, 360 күнді құрайды. Бір жылдың қалған бес күні – ораза ұстауға болмайтын Рамазан айтының алғашқы күні мен Құрбан айттың төрт күні. Оразаның әрбір күні он есе молайса, онда отыз алты күндік оразада бір жыл ауыз бекітудің сауабы бар деген сөз.

№10. Алты күндік оразаның берекеті қандай?

Біріншіден, сауап. Рамазан айы бойы ораза тұтып болған соң, тағы да алты күн аузын бекіткен жан жоғарыдағы хадистерге сәйкес, бір жылдық оразаның сауабына кенеледі.

Кемшіліктердің орынын толтыру. Шағбан мен Шәууәл айларындағы ораза сүннет намаздар секілді. Олай болса, бұл қосымша тұтқан ораза рамазан айындағы парыз оразаның кемшіліктері болса, орынын толтырады.

Рамазан айынан соң бірден ораза ұстауды қолға алу – қабыл болған оразаның нышаны.