"Ұят қой": Қазақстандықтар неліктен туыстарына өз атынан несие әпереді

Қазақстанда туыстарына не жақындарына өз атынан несие рәсімдеп беріп, алайда оның уақытыл өтелмеуіне байланысты өзі қарыз қамытына жегілгендер көбейген. 

Бұл туралы хабарлаған "Қарызсыз қоғам" жобасының баспасөз қызметі Алматы тұрғыны Азаматтың (аты өзгертілген) мысалын келтірді. Ол досының өтініші бойынша бірнеше несие рәсімдеген. Дегенмен, досының бизнес ашу жөніндегі жоспары жүзеге аспай, өзі де ізім-қайым жоғалған. Нәтижесінде Азаматтың банктердегі қарызының сомасы 2,8 миллион теңгеге жетсе, микроқаржы ұйымдарындағы несиесінің саны бесеу. 

"Бастапқыда біз Азаматтың барлық екінші деңгейді банктер мен микроқаржылық ұйымдарға қарыздың ай сайынғы төлемін азайту бойынша өтініш беруіне көмектестік. Содан оның ай сайынғы төлемі 240 мың теңгеден 150 мың теңгеге азайды", – деді жобаның қаржы сарапшысы Гүлбахыт Жолдасбекова. 

"Қарызсыз қоғам" қаржы сарапшысы Жанна Умарова өзінің тәжірибесіне сүйене отырып, "қаржылық сенгіш" адамдардың көбінесе ауыл тұрғындары болатынын айтады. Бір кездері оны Қызылорда облысының шалғай ауылына жібергенде, сол ауылдың жартысы бір адамның өтініші бойынша несие алғанын айтып берген.

Оқи отырыңыз: "Қарыздан қарызға дейінгі өмір": Бір басында оннан астам несиесі бар азаматтардың оқиғалары

Ауыл тұрғындарының айтуынша, әйел адам олардың сенімін жеңіп алып, әрқайсысына онлайн-несие рәсімдеп, алынған ақшаның бір бөлігін өзіне алып отырған. Алғашқы 2 айда ол төлемдерін уақтылы төлеп жүрген, бірақ кейін тоқтап қалған.

"Дәл осы ауылдың тұрғындарының көпшілігі қарызға батты, ал олар ешкіммен есептесе алмай қалды. Мұндай ауылда бәрі бір-бірін танитын жерде, осындай әңгімелерге қарсы болады, ал шағымданғандар менің атымды атамауды өтінді, себебі ұят", – деді Жанна Умарова.

Қаржы сарапшысы зардап шеккен ауыл тұрғындарын несие беру туралы тыйым салуға шақырып, барлық шағымданушыларға қиындық туғызған әйелмен әңгімелесіп, оның қылмыс жасап жатқанын түсіндірді.

Заңгер Альфия Баксенова қарызға жауапкершілік тек несие рәсімдеген адамға жүктелетінін атап өтті. Дегенмен, әділдікті қалпына келтіруге болады.

"Азаматтық заңнама аясында негізсіз байығу туралы бап бар. Себебі, алынған ақшаны бір адам екінші адамға аударған. Біз оны сол түбіртекті тауып, сізден бұл ақшаны алғанын дәлелдеуге көмектесуді сұраймыз. Сотта бұл сіздің оған берген ақшаны өндіруге мүмкіндік береді", – деді Альфия Баксенова.

Айта кетейік, "Қарызсыз қоғам" жобасы аясында Қазақстан азаматтары проблемалы несиелер бойынша тегін заңгерлік кеңес ала алады және қаржылық сауаттылық сабақтарына қатыса алады. Барлық ақпарат Qogamfin.kz сайтында қолжетімді.