Биылғы ұлттық бірыңғай тестілеуде кездесетін тарихи даталар тізімі жарияланды

"Қазақстан тарихы" пәні бойынша маңызды оқиғалардың хронологиялық кестесі

1.        

Б.з.б. 2 млн 600–12 мың жыл

– Ежелгі тас дәуірі.

2.

Б.з.б. 2 млн 600–40 мың жыл

– Ерте палеолит.

3.

Б.з.б. 2 млн 600–800 мың жыл

– Ерте палеолиттің олдувэй кезеңі.

4.

Б.з.б. 800–140 мың жыл

– Ерте палеолиттің ашель кезеңі.

5.

Б.з.б. 140–40 мың жыл

– Ерте палеолиттің мустье кезеңі.

6.

Б.з.б. 40–12 мың жыл

– Кейінгі палеолит.

7.

Б.з.б. 12–5 мың жыл

– Орта тас дәуірі (мезолит).

8.

Б.з.б. 5–3 мың жыл

– Жаңа тас дәуірі (неолит).

9.

Б.з.б. 2 мың жыл–б. з. б. VIII ғ.

– Қола дәуірі.

10.

Б.з.б. 2 мың жылдықтың ортасы

– Қазақстан аумағын мекен еткен тайпалар қола бұйымдар жасау ісін меңгеруі.

11.

Б.з.б. VIII ғ.‒б.з. VI ғ.

‒ Ерте темір дәуірінің хронологиясы.

12.

Б.з.б. I мыңжылдық

‒ Сақ тайпалық одақтарының өмір сүрген мерзімі.

13.

Б.з.б. 209 ж.

‒ Хунну (Ғұндар) державасының құрылуы.

14.

Б.з.б. 530 ж.

‒ Томирис патшайым бастаған сақ-массагеттердің парсы патшасы Кирді талқандауы.

15.

Б.з.б. V‒IV ғғ.

‒ Есік қорғанынан табылған "Алтын адамның" өмір сүру кезеңі.

16.

552 ж.

‒ Түрік қағанатының құрылуы.

17.

704 ж.

‒ Түргеш қағанатының құрылуы.

18.

751 ж.

‒ Атлах шайқасының болған уақыты.

19.

870–950 жж.

– Әбу Насыр әл-Фарабидің өмір сүрген жылдары.

20.

960 ж.

‒ Исламның Қарахандардың мемлекеттік діні болып жариялануы.

21.

973–1050 жж.

– Әбу Райхан әл-Бирунидің өмір сүрген жылдары.

22.

XI ғ. басы‒XIII ғ. басы

‒ Қыпшақ хандығының билік құруы.

23.

1021–1075 жж.

– Жүсіп Баласағұнидің өмір сүрген жылдары.

24.

1030–1090 жж.

– Махмуд Қашғаридің өмір сүрген жылдары.

25.

1103–1167 жж.

– Қожа Ахмет Йассауидің өмір сүрген жылдары.

26.

1465‒1466 жж.

‒ Қазақ хандығының құрылуы.

27.

XVI ғ. басы

‒ Қасым ханның билік еткен уақыты.

28.

XVI ғ. басы

– "Қасым ханның қасқа жолы" заңдарының шығуы.

29.

1538‒1580 жж.

‒ Хақназар ханның билік еткен уақыты.

30.

1582‒1598 жж.

‒ Тәуекел ханның билік еткен уақыты.

31.

1598–1628 жж.

– Есім ханның ел билеуі.

32.

1628–1652 жж.

– Жәңгір ханның ел билеуі.

33.

1643 ж.

‒ Орбұлақ шайқасы.

34.

ХVII ғ. соңы.

‒ Тәуке ханның "Жеті жарғы" заңдар жинағы.

35.

1723 ж.

‒ "Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұламаның"

("Ұлы апат жылдары") басталуы.

36.

1726/1728 ж.

‒ Бұланты шайқасы.

37.

1729/1730 ж.

‒ Аңырақай шайқасы.

38.

1731 ж.

– Әбілқайыр хан мен оның жақтастарының Ресейге ант беруі.

39.

1771‒1781 жж.

‒ Абылайдың Қазақ хандығын басқарған жылдары.

40.

1783‒1797 жж.

‒ Сырым Датұлы бастаған ұлт-азаттық көтеріліс.

41.

1835–1865 жж.

– Шоқан Уалихановтың өмір сүрген жылдары.

42.

1836‒1838 жж.

‒ Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған көтеріліс.

43.

1837‒1847 жж.

‒ Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс.

44.

1841 ж.

‒ Бөкей хандығында қазақ балаларына арналған алғашқы зайырлы мектептің ашылуы.

45.

1841–1889 жж.

– Ыбырай Алтынсариннің өмір сүрген жылдары.

46.

1845–1904 жж.

– Қазақтың ұлы ақыны, ойшылы әрі ағартушысы

Абай Құнанбаевтың өмір сүрген жылдары.

47.

1913‒1918 жж.

‒ "Қазақ" жалпыұлттық газетінің шығуы.

48.

1916 ж.

– Қазақстан және Орта Азиядағы ұлт-азаттық қозғалыс.

49.

1917 ж.

– "Алаш" партиясының құрылуы.

50.

1917 ж.

‒ Орынборда ІІ жалпықазақ съезі. Алаш-Орда үкіметінің құрылуы.

51.

1920 ж.

‒ Қырғыз (Қазақ) АССР-нің құрылуы.

52.

ХХ ғ. 20-30 жылдары

‒ Күштеп ұжымдастыру жылдарындағы жаппай ашаршылық.

53.

1920–1940 жж.

– Жаппай саяси қуғын-сүргін.

54.

1925 ж.

– Қазақ АКСР-i астанасын Орынбордан Қызылордаға

көшірілуі.

55.

1928 ж.

– Алғашқы жоғары оқу орны – Қазақ мемлекеттiк

педагогикалық институтының ашылуы.

56.

1929 ж.

– Қазақ АКСР-i астанасын Қызылордадан Алматы қаласына

көшірілуі.

57.

1932 ж.

– Сталинге аштыққа байланысты, апаттың көлемі туралы республика қайраткерлерінің хат жазуы. Ғ. Мүсірепов, М.Ғатауллин, М.Дәулетқалиев, Е.Алтынбеков, Қ.Куанышев ("Бесеудің хаты").

58.

1936 ж.

– Қазақ АКСР-iн одақтық республика етiп қайта құрылуы

(ҚазКСР).

59.

1937 ж.

– Қазақ КСР Конституциясының қабылдануы.

60.

1939 ж.

– Екiншi дүниежүзiлiк соғыстың басталуы.

61.

1941–1945 жж.

– Ұлы Отан соғысы.

62.

1946 ж.

– Қазақ КСР Ғылым академиясының құрылуы.

63.

1949 ж.

– Семей ядролық полигонындағы алғашқы атомдық жарылыс.

64.

1954 ж.

– Тың және тыңайған жерлерді игерудің басталуы.

65.

1956 ж.

– Жалпыға бiрдей мiндеттi жетi жылдық бiлiм берудiң енгiзiлуi.

66.

1959 ж.

– Жалпыға бiрдей сегiз жылдық бiлiм берудiң енгiзiлуi.

67.

1960–1962, 1964–1986 жж.

– Д. А. Қонаевтың Қазақстан Компартиясы ОК бiрiншi хатшысы болып қызмет етуi.

68.

1961 ж.

– "Байқоңыр" космодромынан тұңғыш ғарышкердің ұшырылуы.

69.

1978 ж.

– Қазақ КСР Конституциясын қабылдау.

70.

1979 ж.

– Целиноград қаласындағы Қазақстанда немiс автономиясын құруға қарсы наразылық шерудің өтуі.

71.

1986 ж.

‒ Желтоқсан оқиғасы.

72.

1988 ж.

– Ш. Құдайбердиев, А. Байтұрсынов, М. Жұмабаев,

Ж. Аймауытов, М. Дулатовтардың ақталуы.

73.

1989 ж.

‒ О. Сүлейменов бастаған "Невада-Семей" экологиялық қозғалысының құрылуы.

74.

1989 ж.

‒ "Тілдер туралы Қазақ КСР Заңының" қабылдануы, қазақ тілінің мемлекеттік тіл болып жариялануы.

75.

1991 ж.

‒ Қазақтың тұңғыш ғарышкері Т. Әубәкіровтің ғарышқа ұшуы.

76.

1991 ж.

– Семей ядролық полигонының жабылуы.

77.

1991 ж.

‒ Н. Ә. Назарбаевтың бүкілхалықтық сайлауда Қазақстан Президенті болып сайлануы.

78.

1991 ж.

‒ Қазақстан Республикасының "Мемлекеттік Тәуелсіздігі туралы" Конституциялық Заңының қабылдануы.

79.

1992 ж.

‒ Мемлекеттік рәміздердің бекітілуі: Ту, Елтаңба және Әнұран.

80.

1992 ж.

‒ Қазақстан Республикасының БҰҰ-ға толыққанды мүше болып қабылдануы.

81.

1993 ж.

‒ Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы ‒ теңгенің енгізілуі.

82.

1995 ж.

– Қазақстан халқы Ассамблеясының құрылуы.

83.

1995 ж., 30 тамыз

‒ Бүкілхалықтық референдумда Қазақстан Республикасының қолданыстағы Конституциясының қабылдануы (Конституция күні).

84.

1997 ж.

– Қазақстан Республикасының астанасы Алматы қаласынан Ақмола (Нұр-Сұлтан) қаласына көшірілуі.

85.

2003 ж.

‒ Астанада (Нұр-Сұлтан) әлемдік және дәстүрлі діндер өкілдерінің I съезінің өтуі.

86.

2010 ж.

‒ Қазақстанның ЕҚЫҰ-ға төрағалық етуі.

87.

2011 ж.

‒ Қазақстанда Азиаданың өткізілуі.

88.

2017 ж.

‒ Дүниежүзілік ЭКСПО көрмесінің өткізілуі.

89.

2019 ж.

– Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан Республикасының Президенті болып сайлануы.

"Дүниежүзі тарихы" пәні бойынша маңызды оқиғалардың хронологиялық кестесі

Ежелгі дүние тарихы

1.

Б.з.д. 1792-1750 жж.

– Хаммурапи Вавилон мемлекетінде патшалық етті.

2.

Б.з.д. VII ғасыр

– Ассирия ежелгі дүниедегі қуатты әскери мемлекетке айналды.

3.

Б.з.д. VI ғасыр

– Парсы патшалығының құрылуы.

4.

Б.з.д. 594 ж.

– Солон Афиныда архонт (билеуші) болып сайланды. Солон реформалары.

5.

Б.з.д. 519-518 жж.

– І Дарийдің сақтарға қарсы жорығы.

6.

Б.з.д. 509 ж.

– Римде республика орнады.

7.

Б.з.д. V ғ.

– Афины Ежелгі Грекияда қуатты демократиялық мемлекетке айналды.

8.

Б.з.д. IV-III ғғ.

– Бактрия жерінде үлкен қоныстар мен қалалар болды.

9.

Б.з. 395 ж.

– Рим империясы Батыс және Шығыс болып екіге бөлінді.

10.

Б.з. 452 ж.

– Аттила өз әскерімен Солтүстік Италия жеріне басып кірді.

11.

Б.з. 476 ж.

– Батыс Рим империясының құлауы.

Орта ғасырлар тарихы

12.

481-511 жж.

– Франк мемлекеті мен меровингтер әулетінің негізін қалаушы король Хлодвигтің билік құруы.

13.

532 ж.

– Константинопольдегі "Ника" көтерілісі.

14.

570-632 жж.

– Ислам дінінің негізін қалаушы Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбардың өмір сүрген жылдары.

15.

661-750 жж.

– Араб халифатында Омейя әулетінің билік етуі.

16.

711-718 жж.

– Арабтардың Испанияны жаулап алуы.

17.

882 ж.

– Киев Русі мемлекетінің құрылуы.

18.

995-997 жж.

– Солтүстік Хорезм билеушісі Мамун ибн-Мұхаммед Хорезмшахтардың біртұтас мемлекетін құрды.

19.

1040-1060 жж.

– Тоғрыл-бек Кіші Азияда Салжұқ түріктерінің мемлекетін құрды.

20.

1096-1099 жж.

– Бірінші крест жорығы.

21.

1265 ж.

– Ағылшын парламентінің құрылуы.

22.

1302 ж.

– Францияда Бас штаттар шақырылды.

23.

1337-1453 жж.

– Англия мен Францияның арасындағы Жүз жылдық соғыс.

24.

1380 ж.

– Куликово шайқасы.

25.

1382 ж.

– Тоқтамыс ханның Мәскеу қаласын басып алуы.

26.

1453 ж.

– ІІ Мехмед басқарған Осман түріктері Константинопольді басып алуы.

27.

1455-1485 жж.

– Англиядағы Ал қызыл және Ақ раушандар соғысы.

28.

1517 ж.

– Лютердің 95 тезисін жариялап, индульгенцияға қарсы шығуы.

29.

1533-1584 жж.

– IV Иванның Ресейде патшалық құруы.

30.

1556-1605 жж.

– Ұлы Моғол империясында І Акбардың билік етуі.

31.

1558-1603 жж.

– І Елизавета патшайымның Англияда билік етуі.

32.

1566 ж.

– Нидерланды буржуазиялық революциясының басталуы.

33.

1603 ж.

– Англияда Стюарттар әулетінің билігінің басталуы.

34.

1613-1917 жж.

– Ресейде Романовтар әулетінің билік құруы.

Жаңа заман

Шығыс Елдері

35.

1755-1759 жж.

– Цин империясының Жоңғария мен Шығыс Түркістанды басып алуы.

36.

1774 ж.

– Ресей мен Түркия арасындағы Кучук-Қайнар бітімі.

37.

1840-1842 жж.

– Қытайдағы бірінші "апиын соғысы".

38.

1856-1860 жж.

– Қытайдағы екінші "апиын соғысы".

39.

1858 ж.

– Ресей мен Қытай арасындағы Айгүн шарты.

40.

1867-1912 жж.

– Жапониядағы Мэйдзи дәуірі.

41.

1878 ж.

– Берлин конгресі. II Абдул-Хамидтің Сербия, Черногория мен Румынияның тәуелсіздігін жариялауы.

42.

1904-1905 жж.

– Орыс-жапон соғысы.

Еуропа және Америка

43.

1607 ж.

– Солтүстік Америкадағы ағылшындардың алғашқы тұрақты қонысы Джеймстаунның (Виргиния) негізі қаланды.

44.

1640 ж.

– Англиядағы "қысқа парламент".

45.

1653-1658 жж.

– Англиядағы О. Кромвельдің протектораты.

46.

1776 ж.

– АҚШ-тың құрылуын жариялаған Тәуелсіздік декларациясының қабылдануы.

47.

1787 ж.

– АҚШ Конституциясының қабылдануы.

48.

1789 ж.

– Бастилиянының алынуы. Француз революциясының басталуы.

49.

1789 ж.

– Францияда Адам және азамат құқықтары декларациясының қабылдануы.

50.

1804 ж.

– Наполеон Бонапарттың І Наполеон деген атпен Францияның "императоры" атағын қабылдауы.

51.

1812 ж.

– Ресейдің Наполеон әскерлеріне қарсы Отан соғысы.

52.

1813 ж.

– Лейпциг түбіндегі "Халықтар шайқасы".

53.

1823 ж.

– АҚШ-та "Монро доктринасының" жариялануы.

54.

1861 ж.

– Италия патшалығының құрылуы.

55.

1861-1865 жж.

– АҚШ-тағы азамат соғысы

56.

1871 ж.

– Версальда Герман империясы құрылуының жариялануы.

57.

1871 ж.

– Париж коммунасы.

58.

1882 ж.

– Германия, Австрия-Венгрия және Италия араларындағы Үштік Одақтың құрылуы.

Ресей

59.

1682-1725 жж.

– І Петрдің патшалық етуі.

60.

1700-1721 жж.

– Солтүстік соғыс.

61.

1861 ж.

– Ресейде басыбайлылық құқықты жою туралы манифест.

62.

1905-1907 жж.

– Алғашқы орыс буржуазиялық-демократиялық революциясы.

Қазіргі заман

63.

1914-1918 жж.

– Бірінші дүниежүзілік соғыс.

64.

1917 ж.

– Ресейдегі Ақпан революциясы мен Қазан социалистік революциясы

65.

1919 ж.

– Париждегі бейбітшілік конференциясы.

66.

1921-1922 жж.

– Вашингтон конференциясы.

67.

1922 ж.

– КСРО-ның құрылуы.

68.

1923 ж.

– Түркия Республикасының құрылуы.

69.

1929-1933 жж.

– Әлемдік экономикалық дағдарыс.

70.

1933 ж.

– Германияда фашистік диктатураның орнауы.

71.

1937 ж.

– Жапонияның Қытаймен соғысының басталуы.

72.

1938 ж.

– Германия, Ұлыбритания, Франция және Италия арасындағы Мюнхен келісімі.

73.

1939 ж.

– Өзара шабуылдаспау туралы КСРО-Герман пактісі мен құпия хаттамасы.

74.

1939-1945 жж.

– Екінші дүниежүзілік соғыс.

75.

1941 ж.

– Германияның КСРО-ға шабуылы.

76.

1942-1943 жж.

– Сталинград шайқасы.

77.

1942 ж.

– Әл-Аламейн (Египет) шайқасы.

78.

1943 ж.

– Курск шайқасы.

79.

1943 ж.

– Тегеран конференциясы.

80.

1945 ж.

– ІІ Дүниежүзілік соғыста Германия мен Жапонияның жеңілуі.

81.

1947 ж.

– Трумэн Доктринасы, "Маршалл жоспары".

82.

1949 ж.

– НАТО-ның құрылуы.

83.

1950-1953 жж.

– Кореядағы соғыс.

84.

1955 ж.

– Варшава шартына қол қою.

85.

1956 ж.

– Суэц дағдарысы. Египетке қарсы үшжақты басқыншылық.

86.

1958 ж.

– Францияда бесінші Республика Конституциясын қабылдау.

87.

1961 ж.

– КСРО азаматы Ю.А. Гагариннің ғарышқа алғашқы ұшуы.

88.

1962 ж.

– Кариб дағдарысы.

89.

1963 ж.

– Жерде, суда және ауада ядролық сынақтарды өткізбеу туралы Мәскеу шарты.

90.

1965-1973 жж.

– АҚШ-тың Вьетнамдағы соғысы.

91.

1968 ж.

– Варшава Шартына қатысушы елдердің Чехославакияға әскерлерін енгізуі. "Прага көктемі".

92.

1971 ж.

– Бангладеш мемлекетінің құрылуы.

93.

1975 ж.

– Хельсинкидегі қауіпсіздік пен ынтымақтастық жөніндегі Еуропа Кеңесінің Акті.

94.

1979 ж.

– Иранда шахқа қарсы революция.

95.

1979-1989 жж.

– Ауғанстанға КСРО қарулы күштерін енгізу.

96.

1980-1988 жж.

– Ирак-Иран соғысы.

97.

1991 ж.

– КСРО-ның ыдырауы.

98.

1992 ж.

– Еуропалық Одақтың (ЕО) құрылуы.

99.

2001 ж.

– Шанхай ынтымақтастық ұйымын құру туралы мәлімдеме.

100.

2008 ж.

– Пекин Олимпиадасы.